Wiśnie i czereśnie to popularne w naszym regionie świata owoce – sięgamy po nie chętnie nie tylko latem, kiedy sezon na nie jest w pełni, ale i przez cały rok, w postaci mrożonek, kompotów, dżemów czy nalewek. Kochamy je głównie ze względu na wyjątkowy, słodko-kwaśny smak, jednak poza oczywistymi walorami smakowymi wiśnie i czereśnie kryją w sobie moc dobroczynnych substancji o szerokim wpływie na nasze zdrowie.

Przyjrzyjmy się zatem ich składowi: jako owoce, są niskokaloryczne, choć korzystniej pod tym względem wypadają wiśnie – zawierają 49 kcal w 100 gramach, czereśnie natomiast 63. W około 80% składają się z wody, jedzone na surowo stanowią więc zdrową i orzeźwiającą przekąskę w upalne dni. Dwie trzecie całkowitej zawartości cukru stanowi fruktoza, obecny jest też sorbitol – alkohol cukrowy, który spożyty w nadmiarze może wywoływać efekt przeczyszczający. Błonnik pokarmowy występuje w wiśniach i czereśniach w stosunkowo niewielkich ilościach i jest to około 1% całkowitej masy.

Wiśnie i czereśnie zawierają w swoim składzie witaminy z grupy B, w tym witaminę B1, ważną dla funkcjonowania układu nerwowego, mięśni i serca, witaminę B2, biorącą udział w procesach odpornościowych organizmu, witaminę B5 wspomagającą leczenie artretyzmu i zachowanie dobrej kondycji skóry i włosów, witaminę B6 niezbędną do produkcji hemoglobiny, a także beta-karoten i witaminy C i E mające silne działanie przeciwutleniające, a co za tym idzie stanowiące istotny czynnik w profilaktyce chorób cywilizacyjnych i nowotworów.

Wiśnie i czereśnie charakteryzują się wysoką zawartością potasu – 202mg/100g w przypadku czereśni i 150mg w przypadku wiśni. Pierwiastek ten jest niezbędny do prawidłowej pracy mięśni, bierze udział w wielu reakcjach enzymatycznych, odpowiada też za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, równowagę elektrolitową, a także kwasowo-zasadową organizmu.

Do najważniejszych cech charakterystycznych wiśni i czereśni należy wysoka zawartość antocyjanów – barwników nadających tym owocom głęboki, czerwony odcień, o najwyższym wśród roślinnych flawonoidów potencjale antyoksydacyjnym. Poza działaniem antyoksydacyjnym wykazują też działanie antynowotworowe, przeciwstarzeniowe, a także przeciwzapalne, o sile działania porównywalnej do popularnych środków farmaceutycznych takich jak aspiryna czy ibuprofen. Dzięki wysokiej zawartości antocyjanów, wiśnie znajdują się w czołówce produktów spożywczych o najsilniejszym działaniu przeciwutleniającym, co przekłada się na działanie przeciwzapalne, przeciwnowotworowe, odmładzające, polepszające odporność i wzmacniające organizm.

Wyjątkową cechą wiśni i czereśni jest obecność w nich naturalnej melatoniny – silnego antyoksydantu regulującego rytm dobowy organizmu i odpowiedzialnego za naprzemienne występowanie okresów snu i aktywności. Ponadto, badania sugerują, że melatonina wykazuje działanie ochronne na układ krwionośny, zmniejsza stany zapalne i niedokrwienia oraz uszkodzenia  związanie z niedotlenieniem tkanek na skutek przebytych operacji.

Do innych substancji występujących w wiśniach i czereśniach należą: kwercetyna o silnym działaniu przeciwutleniającym i przeciwzapalnym, kemferol – flawonoid o działaniu przeciwgrzybicznym, kwas galusowy mający udział w blokowaniu metabolizmu kancerogenów, i wiele innych substancji o szerokim spektrum działania, które mogą przyczynić się do znacznej poprawy naszego zdrowia i samopoczucia. Badania wykazują, że regularne spożycie wiśni i czereśni może nie tylko uchronić nas przed nowotworami i negatywnymi skutkami procesów utleniania komórkowego, ale także zmniejszyć ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2, zapobiec ryzyku wystąpienia problemów z pamięcią i koncentracją, zmniejszyć skutki uboczne aktywności fizycznej, takie jak ból i zmęczenie mięśni, uchronić przed artretyzmem, a dzięki wysokiej zawartości jodu – także chorobami tarczycy. Owoce te regulują też działanie przewodu pokarmowego dzięki obecności kwasów organicznych.

Wiśnie i czereśnie poza doskonałym smakiem oferują nam szereg dobroczynnych właściwości, dlatego warto w sezonie zajadać się nimi na surowo, ale i wykazać się kreatywnością przy robieniu przetworów na sezon zimowy, by móc cieszyć się ich smakiem i prozdrowotnym działaniem przez cały rok!

Piśmiennictwo:

[1] Bell P.G., McHugh M.P., Stevenson E., Howatson G., The role of cherries in exercise and health, 3 Scand J Med Sci Sports 2013: doi: 10.1111/sms.12085

[2] Ciborowska H., Rudnicka A., Dietetyka – żywienie zdrowego i chorego człowieka, PZWL Warszawa 2016, ISBN: 978-83-200-4867-4

[3] Radd S., The Health Benefits of Cherries

[4] St´eger-M´at´e M., Sweet and Tart Cherries, Handbook of Fruits and Fruit Processing, Second Edition. Published 2012 by John Wiley & Sons, Inc.

[5] The Cherry Nutrition Report, Cherries. Not just another berry. www.choosecherries.com