Producenci żywności zobowiązani są do tego, aby zapewniać konsumentom pełną i rzetelną informację o nabywanym produkcie. Zwykle jednak eksponują jego zalety, natomiast niekorzystne właściwości możemy zauważyć dopiero po dokładnym wczytaniu się w skład oraz wartości odżywcze. Aby dokonywać świadomych wyborów powinniśmy wypracować w sobie nawyk czytania etykiet. Na co zatem zwrócić uwagę zanim włożymy dany produkt do koszyka?

Na każdej etykiecie znajdują się informacje takie jak:

·         nazwa produktu spożywczego

·         wykaz składników

·         zawartość ilościowa składników

·         substancje powodujące alergie lub reakcje nietolerancji

·         masa netto żywności

·         data minimalnej trwałości lub termin przydatności do spożycia

·         warunki przechowywania/warunki użycia

·         dane identyfikujące producenta

·         kraj lub miejsce pochodzenia

·         wartość odżywcza

Warto jednak zwrócić uwagę przede wszystkim na:

1. Skład

Z wykazu składników czerpiemy informacje na temat surowców, z których powstał oglądany przez nas produkt. Lista składników na opakowaniu jest podana w kolejności malejącej w stosunku do masy (czyli na pierwszym miejscu składnik, którego jest najwięcej). Szybko wyeliminujemy więc produkty z dużą zawartością cukru czy soli. W wykazie składników można znaleźć także informacje o dodatkach do żywności. W krajach Unii Europejskiej dodatki do żywności posiadają oznaczenia kodowe E i liczbę identyfikującą dany dodatek lub grupę dodatków. Im mniej przetworzony produkt – czyli im krótsza lista składników, tym lepiej.

2. Wartość odżywczą

Informacja o wartości odżywczej obejmuje następujące elementy:

–        wartość energetyczną

–        ilość tłuszczu,

–        kwasów tłuszczowych nasyconych,

–        węglowodanów,

–        cukrów,

–        białka,

–        soli.

Informacje te podawane są zwykle w przeliczeniu na 100g – zwracajmy zatem uwagę na masę naszego produktu, aby w razie potrzeby przeliczyć wartość. Warto wybierać produkty charakteryzujące się niską zawartością nasyconych kwasów tłuszczowych, które w znacznym stopniu przyczyniają się do podnoszenia poziomu cholesterolu w organizmie. Wysoka zawartość cukru i soli również nie będą wpływały korzystnie na nasze zdrowie. W kontekście soli warto przypomnieć, że maksymalna dzienna podaż tego składnika wynosi ok. 5 g.

3. Referencyjną Wartość Spożycia

Referencyjna Wartość Spożycia to wartości poziomu spożycia poszczególnych składników odżywczych w codziennej diecie, które zostały wyznaczone przez specjalistów dla przeciętnego dorosłego i zdrowego konsumenta spożywającego ok. 2000 kcal dziennie.

4. Oświadczenia żywieniowe i zdrowotne

Jeśli produkt spełnia określone kryteria, na opakowaniu mogą znaleźć się oświadczenia żywieniowe i/lub zdrowotne. Zabronione jest sugerowanie, że środek spożywczy ma szczególne właściwości, gdy w rzeczywistości wszystkie podobne środki spożywcze się nimi charakteryzują. Niedozwolone jest na przykład przypisywanie danemu środkowi spożywczemu właściwości leczniczych. Producenci mogą stosować takie nazewnictwo w przypadku, gdy znajdują się one w oświadczeniach żywieniowych i zdrowotnych. Oświadczenie żywieniowe to oświadczenie, które stwierdza, sugeruje lub daje do zrozumienia, że produkt spożywczy ma specjalne właściwości żywieniowe w odniesieniu do wartości energetycznej (zawartości kilokalorii) lub składników odżywczych, których dostarcza w zwiększonej lub w zmniejszonej ilości.

Wybrane oświadczenia żywieniowe i warunki ich umieszczenia na produkcie:

Produkt bez dodatku cukru – brak cukrów dodanych

Produkt niskotłuszczowy – ≤ 3 g tłuszczu na 100 g

Wysoka zawartość błonnika – ≥ 6 g błonnika na 100 g

Produkt lekki – zmniejszona zawartość o co najmniej 30% w porównaniu z podobnym produktem

Oświadczenie zdrowotne natomiast to oświadczenie, które stwierdza, sugeruje lub daje do zrozumienia, że istnieje związek między grupą produktów spożywczych, pojedynczym produktem lub składnikiem (składnikami) produktu spożywczego a zdrowiem, dotyczący wzmocnienia funkcji fizjologicznej lub zmniejszenia ryzyka choroby.

Przykład oświadczenia zdrowotnego:
Sterole roślinne – obniżają poziom cholesterolu we krwi. Wysoki poziom cholesterolu jest czynnikiem ryzyka choroby wieńcowej serca – korzystny efekt w przypadku spożywania co najmniej 2 g steroli roślinnych dziennie. Oświadczenia nie można stosować w odniesieniu do żywności przeznaczonej dla dzieci.