Jej wysokość DYNIA. Nie tylko na halloween!
Powszechnie postrzegana jako warzywo, w rzeczywistości będąca jednak owocem, wiąże się z wieloma korzyściami zdrowotnymi. Dynia, bo o niej mowa, oprócz pięknego wyglądu kojarzącego się z jesienią, dostarcza wielu wartości odżywczych. Jedna filiżanka gotowanej dyni (ok. 250g) zawiera zaledwie 50 kilokalorii, 0,2 grama tłuszczu, 2 gramy białka oraz 12 gramów węglowodanów. Pomimo małej ilości kalorii, zawiera aż 250% dziennego zapotrzebowania na witaminę A, oraz od 10 do 20% dziennego zapotrzebowania na składniki diety takie jak witamina C, potas, mangan, witamina B2, E, oraz żelazo [1]. To idealny składnik codziennego jadłospisu nie tylko na dietach odchudzających.
#1 Wysoka zawartość przeciwutleniaczy
Wolne rodniki to cząsteczki wytwarzane w procesie metabolicznym organizmu, potrzebne do spełniania niektórych funkcji w ludzkim ciele takich jak niszczenie szkodliwych bakterii. Jednak nadmiar wolnych rodników powiązany jest ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia chorób przewlekłych, między innymi serca, a także nowotworów [2].
Dynia zawiera przeciwutleniacze, których zadaniem jest neutralizacja wolnych rodników, zapobiegając uszkodzeniu komórek [3].
Badania wykazały, że przeciwutleniacze zawarte w dyni (m.in. alfa-karoten, beta-karoten) obniżają ryzyko zachorowania na nowotwory, choroby oczu, oraz chronią skórę przed niekorzystnymi skutkami promieniowania UV [4].
#2 Wsparcie układu odpornościowego
Ze względu na wysoką zawartość beta-karotenu (przekształcanego częściowo w witaminę A) dynia może wpływać na wzmocnienie układu odpornościowego. Badania wykazują, iż witamina A wspomaga zwalczanie infekcji, oraz wzmacnia błonę śluzową jelita [5]. Ponadto, dynia bogata jest także w witaminę C, która zwiększa produkcję krwinek białych, wspomagając odporność [6]. Inne składniki odżywcze obecne w dyni, takie jak witamina E, żelazo, kwas foliowy – również wpływają pozytywnie na układ odpornościowy [7].
#3 Wsparcie wzroku oraz ochrona skóry
Dynia wykazuje zawartość składników odżywczych niezbędnych do prawidłowej kondycji oczu - są to witamina A, luteina, oraz zeaksantyna. Badania potwierdzają, że niedobór wymienionych substancji może być przyczyną ślepoty [8]. Ponadto, odpowiednie ich spożycie zmniejsza ryzyko wystąpienia zaćmy, oraz zwyrodnienia plamki żółtej [9].
Witamina A, karetonoidy, oraz witamina C obecne w dyni wpływają także pozytywnie na kondycję skóry, poprzez ochronę przed szkodliwymi skutkami promieniowania UV oraz zwiększenie produkcji kolagenu [10].
#4 Zmniejszone ryzyko wystąpienia nowotworów i chorób serca
Wysoka zawartość karetonoidów znajdujących się w dyni wiąże się ze zmniejszonym ryzykiem wystąpienia raka żołądka, przełyku, trzustki oraz piersi [11, 12, 13, 14].
Z kolei witamina C, potas, oraz błonnik mogą korzystnie wpływać na pracę serca [15]. Badania wykazały, iż osoby spożywające odpowiednią ilość potasu wraz z codzienną dietą wykazują niższe ciśnienie krwi i zmniejszone ryzyko wystąpienia udaru mózgu [16]. Przeciwutleniacze zawarte w dyni wpływają także pozytywnie na gospodarkę lipidową organizmu – odpowiedni stosunek cholesterolu HDL i LDL [17].
Warto zwracać uwagę na skład produktów zawierających dynię. W niektórych wyrobach, szczególnie słodyczach, dynia może stanowić zaledwie kilka procent składu produktu. Warto postawić na samodzielnie wykonane potrawy przyrządzone z dyni.
Kiedy nie spożywać dyni?
Spożycie dyni powinny ograniczać osoby zażywające leki na bazie litu. Dynia posiada łagodne działanie moczopędne, co może zaburzyć wydalanie litu z organizmu [18].
Bibliografia:
- https://nutritiondata.self.com/facts/vegetables-and-vegetable-products/2601/2
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19149749
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0308814697001969
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23053552
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22857854
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29099763
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17922955
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28208784
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21418822
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28805671
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21901390
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23679292
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27941847
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25726725
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27792643
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28024910
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17639513
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29276608